Panama Kağıtları: Gizli servetler ortalığa saçıldı

Panama merkezli hukuk firması Mossack Fonseca’ya ait 40 yıllık belge ve dokümanların sızmasıyla birlikte, offshore hesaplarda paralarını saklayan siyasi liderler, sanatçılar ve birçok ünlü isim deşifre oldu. Panama Papers (Panama kağıtları) adı verilen belgelerle ülkelerinden vergi ve para kaçıranların listesi ortaya döküldü

Panama Kağıtları: Gizli servetler ortalığa saçıldı

Uluslararası şirketler ve ülke liderlerinin vergi cennetlerine aktardıkları paralarla ilgili milyonlarca belge, bu işleri yürüten hukuk firması Mossack Fonseca’dan sızdırıldı. Şirkete ait 40 yıllık belge ve dokümanların sızmasıyla birlikte, offshore hesaplarda paralarını saklayan siyasi liderler, sanatçılar ve birçok ünlü isim deşifre oldu.

Panama merkezli Mossack Fonseca, bir hukuk firması. Şirket offshore şirketlere (vergi muafiyetinin olduğu ülkelerde kurulan şirketler) hukuki danışmanlık veriyor, aynı zamanda varlık yönetimi de yapıyor. Uluslararası şirketlerin İsviçre, Kıbrıs ve Virgin Adaları gibi ‘vergi cenneti’ olarak tabir ettiği ülkelerde yoğun olarak faaliyet gösteriyor. 42 ülkede 600 çalışanı bulunan şirketin birçok yerde temsilcilikleri de var.

Offshore hizmetleri sektöründe dünya dördüncüsü olan firmanın en çok ilişkisinin bulunduğu ülke ise Birleşik Krallık. Firmanın şimdiye kadar işlerini yürüttüğü üç yüz bin şirketin yarıdan fazlası Britanya yönetimindeki vergi cennetlerine ya da doğrudan Birleşik Krallık’a kayıtlı. Sıralamada daha sonra sırasıyla, İsviçre, Amerika Birleşik Devletleri, Panama, Guatemala, Lüksemburg, Brezilya, Ekvador ve Uruguay bulunuyor.

“Panama kağıtları” adıyla Alman “Süddeutsche Zeitung” gazetesine servis edilen 11.5 milyon ayrı belge ve 2.6 terabayt bilgi ise 50’yi aşkın ülkeden 140 kadar siyasetçiyi doğrudan ilgilendiriyor. Bunların arasında, devlet ve hükümet başkanları, yardımcıları, bakanlar, seçilmiş yetkililer ve bunların akrabaları var. Şirketin 1970’den günümüze yaptığı yatırımların sızması ile ülkelerinden vergi ve para kaçıranların listesi, kara para aklama iddialarıyla birlikte ortaya döküldü. Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu ICIJ (Center for Public Integrity) belgelerde yer alan kişi ve şirketlerin tam listesini mayıs ayının başında servis edeceğini duyurdu.

50’yi aşkın ülkeden 140 siyasetçi

Belgelerde siyasilerden sanatçılara, iş adamlarından futbol yıldızlarına kadar çok ünlünün adı geçiyor. Belgelere göre, Putin’e yakın bankalar, şirketler ve arkadaşları offshore şirketlerle 2 milyar dolar akladı. Bank Rossiya’nın yürüttüğü operasyonda, Putin’in çocukluk arkadaşı çello virtüözü Sergey Roldugin’in milyonlarca dolar kar elde ettiği görünüyor. Ancak yine aynı belgelerde Roldugin’in şirketinin “Bu şirket kazançların son sahibinin gizliliğini ve kimliğini korumak amacıyla kurulmuş olan bir şirkettir” ifadesi yer alıyor. Kremlin ise Panama Belgelerini “enformasyon saldırısı” olarak nitelendirdi.

İzlanda Başbakanı Sigmundur David Gunnlaugsson ve eşi, finansal kriz sırasında üç bankadaki milyonlarca dolarlık yatırımlarını offshore şirketle gizledi. Başbakan iddiaları reddetti, Gunnlaugsson’un  istifanın eşiğinde olduğu, bunun için güven oylamasına gideceği ifade ediliyor.

Şeffaflık kampanyalarıyla tanınan Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Britanya Başbakanı David Cameron’ın bir dönem offshore şirketlerle aile bağları olduğu görülüyor.

Suriye lideri Beşar Esad, Libya’nın eski lideri Muammer Kaddafi ve Mısır’ın eski lideri Hüsnü Mübarek’in aileleriyle yakın çevrelerine ait gizli hesapların bilgileri bulunuyor.

Suudi Kralı, Ukrayna cumhurbaşkanları, Birleşik Arap Emirlikleri, Aliyev’in çocukları, Pakistan başbakanının offshore şirketleri var.

Uzun süredir FIFA Etik Komitesi’nde yer alan Uruguaylı avukat Juan Pedro Damiani ve hukuk bürosunun ise Mossack Fonseca’daki 200’den fazla offshore hesabıyla iletişimde olduğu belgelerde yer aldı. Barcelona’nın Arjantinli yıldızı Messi ile babası, Mega Star Enterprises isimli offshore firmanın sahipleri. Sızan belgeler arasında Michel Platini, Uruguay, İngiltere, Sırbistan, Hollanda, İsveç ve Türkiye’de forma giyen futbolcularla ilgili offshore hesapların da olduğu ortaya çıktı.

Sinema oyuncusu Jackie Chan da yolu Panama belgelerinden geçenler arasında.

“Türkiye’den 101 şirket ve 10 müşteri” iddiası

Belgelerde Türkiye’den de 101 şirketin ve 10 müşterinin yer aldığı da iddia edildi.

Herhangi bir yasayı çiğnemediğini iddia eden şirket, “Hizmetlerimizin istismar edilmesi üzüntü vericidir” dedi. Şirketin kurulduğundan bu yana kara para aklamayla mücadele anlamında tüm yetkililerle işbirliği yaptığını belirten Mossack Fonseca yönetimi, aracıların yaptığı işlemler nedeniyle kendilerinin suçlanamayacağını da savunuyor.

Belgelerin ortaya dökülmesi, şimdiye kadarki en büyük ifşaat hadisesi. 2010’da Wikileaks’in açığa çıkardığı ABD diplomatik mesajlarından da, 2013’te Edward Snowden’in dünyayı haberdar ettiği gizli istihbarat belgelerinden de daha fazla bilgi sözkonusu.

Sendika.Org