Anasayfa , Avrupa , İsveç’te Seçimler Tekrarlanacak Gibi

İsveç’te Seçimler Tekrarlanacak Gibi

İsveç | 14.12.2018 | İsveç’te Eylül ayında yapılan genel ve yerel seçimlerin ardından henüz hükumet kurulamadı. Neredeyse 100 gündür hükumetsiz kalan İsveç Krallığı, hükumetin kurulması aşamasında dönen kapı ardı görüşmelerin ve çıkar dalaşlarının önünü kesemiyor. Bugün (Cuma) yapılan başbakanlık oylamasında Sosyaldemokrat İşçi Partisi (Sosialdemokraterna) ve geçiş hükümetinin başbakanı olan Stefan Löfven’in başbakanlığı düşürüldü. Merkez Partisi (Centerpartiet) ve Liberaller’in (Liberalerna) oylama öncesi anlaşma sağlanamadığı ve bu nedenle başbakana ret oyu vereceklerini açıklaması üzerine Stefan Löfven oylamaya katılmayı gereksiz görerek hükumeti temsilen Brüksel’de gerçekleştirilen AB toplantısına katıldı. Güvenoyu oylamasında 200 ret oyuna karşılık 116 evet oyu çıktı. Sol Parti (Vänsterpartiet) oylamanın bir anlaminın kalmadığını bu nedenle herhangi bir oy vermeyeceklerini daha öncesinde açıklayarak aldığı kararı uyguladı ki firesiz evet oyu vermesi yine yetersiz kalmış olacaktı.

Bu durumda, ikinci kez yapılan başbakanlık oylamasının da sonuçsuz kalması artık genel seçimlerin tekrar edilmesini ciddi anlamda gündemleştirdi. Henüz iki oylamanın daha yapılabilmesi olanağı varken meclis başkanı Andreas Norlen tekrar yapacağı görüşmelerde anlaşmazlık sezdiği durumda seçimi tekrarlatacağını açıkladı. Açıklamasının ardından Merkezî Seçim Kurulu ile seçimlerin tekrar edilmesiyle ilgili olarak bir toplantı gerçekleştirerek parti liderlerini tehdit etmiş oldu.

Seçimlerin tekrarlanması muhafazakar-liberal bloku korkutuyor

Seçimlerin tekrar yapılması durumunda farklı bir sonuç çıkabileceği ve ciddi anlamda oy değişikliği olabileceğinden söz ediliyor. Medya ve farklı kurumlar tarafından yapılan araştırmalara göre Sol Parti ve Sosyal Demokrat İşçi Partisi oylarını arttırırken, Doğa Partisi (Miljöpartiet) ve Liberaller barajı aşamayarak meclise giremeyecektir. Merkez Partisi de oylarında ciddi düşüşle karşılaşacaktır. Diğer yandan Hristiyan Demokratları (Kristdemokraterna) ve İsveç Demokratları (Sverigedemokraterna) oylarını arttırmış olacaktır. Oysa Merkez İstatistik Kurumu’nun Kasım ayındaki araştırmalarına göre de İsveç Demokratları’nın, Merkez Partisi’nin ve Moderatlar’ın oylarında düşüş olduğu görülüyor. Sosyal Demokrat İşçi Partisi, Hristiyan Demokratları ve Sol Parti ise yükselişte. Doğa Partisi de düşüşte ama çok düşük bir oranla meclise girebilecek durumda. Ne var ki ekonomik olarak partiler yeni bir seçimi kaldırabilecek durumda değil çünkü önümüzdeki yıl 26 Mayıs’ta AB Parlamento seçimleri için de bütçe ayırmaları gerekecek.

Muhafazakar-liberal Bütçe

Geçtiğimiz çarşamba günü sol blokun oluşturduğu bütçe paketinin oylanmasında 141 evete karşılık 153 ret oyunun çıkmasıyla Moderatlar ve Hristiyan Demokratları’nın oluşturduğu muhafazakar-liberal bütçe paketinin ırkçı İsveç Demokratları’nın da destek vermesiyle yeni kurulacak olan hükumet tarafından uygulanacağı karar altına alınmış oldu. Bu durumda genel seçimler tekrar edilirse ve sol blok hükumet kuracak çoğunluğu sağlamış olsa bile 2020 yılına kadar özellikle vergiyi içeren maddelerde değişiklik yapamayacak ve ülkeyi muhafazakar-liberal ekonomi politikasıyla yönetmek zorunda kalacak. Yeni bir bütçe paketini vergiye dair kararlara dokunmadan oylamaya sunması durumunda yeni ve son derece ciddi sorunlarla boğuşacağı açık. Örneğin böylesi bir süreç hükumetin düşürülmesine neden olabilir.

Yeni ekonomi politikaya göre zenginler ve şirket sahipleri kârlı çıkacak. Örneğin maaşlarda ek devlet vergisi çıtası daha önce 40 600 İsveç Kronu iken yeni ekonomi politikayla 42 000 Kron’a çıkmış oldu. Böylece aylık 280 Kron daha düşük vergi ödenmiş olacak. 56 000 kron maaş alanlar bugün ek %5 vergi öderken yeni bütçe paketine göre bu vergi de kaldırılmış olacak. 65 yaş üstü çalışanlara ödenen işveren vergisi kaldırıldı. Sendikaya üye olmak artık 100 kron daha pahalı. Bedava girilen devlet müzeleri de artık ücrete bağlandı. Henüz bütçe paketinde yer almayan ama ekonomi politikalarında uygulamak istedikleri bir diğer önemli madde de işsizlik parasının ilk 100 gün için günlük 910 Kron’dan 760 Kron’a düşürülmesi. Yine bütçe paketinde yer almayıp hedeflerinde yer alan diğer bir madde son hükumet döneminde kaldırılan çalışanların hastalık süresinin tekrar en fazla 2.5 yılla sınırlandırılması.


Ekonomik kriz kapıda

Noel tatilinin yaklaşmasıyla sürenin sıkıştığı ve önümüzdeki hafta büyük oranda netlik kazanacağı tahmin ediliyor. Buna rağmen hükumet kurulamadığı taktirde seçimlerin önümüzdeki yılın başlarında gerçekleştirileceği ve bu zamana kadar hükumetin kurulamayacak olması ekonomik çevreleri endişelendiriyor. Her ne kadar resmî rakamlara göre ekonomik olarak en iyi dönemini yaşayan İsveç Krallığı balonun patlamasından endişe ediyor. Bu nedenle İsveç burjuvazisinin politikaya yön verme çabaları ve kendi çıkarları doğrultusunda hükumeti   tehdit etmesi küçümsenecek bir durum değil. Karar altına alınan son bütçe paketi de bunun bir göstergesi. Olası bir muhafazakar-liberal hükumet ırkçıların da desteğiyle işçiye zulüm, burjuvaziye yaşam getirecektir.