İsviçre Türkiye’yi silahlandırıyor

İsviçre|03.07.2017| İsviçre’nin 2005- 2014 arasında en çok satışı yaptığı ilk 20 devlet arasında Türkiye de var. Hükümet, Federal Anayasa’nın denetim şartına, BM raporlarına ve tepkilere rağmen Kürtlere karşı savaşan Türk devletine satışa devam ediyor.

İsviçre Ekonomiden Sorumlu Devlet Sekretaryası’nın (SECO) silah satışı verilerine göre İsviçre, Türkiye’ye silah satışına devam ediyor. Konuya ilişkin ANF’ye konuşan Yeşiller Kanton Milletvekili Haşim Sancar, İsviçre’nin silah satışı yasalarını hatırlatarak, “Türkiye’deki anti-demokratik uygulamalar ve satışı yapılan silahların sivillere kullanma durumu göz önüne alındığında İsviçre, Türkiye’ye silah satışını durdurması gerekir” dedi.

Ekonomik gelirinin büyük bir kısmını, birçok ülkeye silah ve silah malzemesi satışı üzerinden sağlayan İsviçre, Türkiye ile arasındaki silah satışı antlaşmasını da hala devam ettiriyor. Ekonomiden Sorumlu Devlet Sekretaryası’nın (Secrétariat d’Etat à l’économie (SECO) yıllık silah satışı verilerine göre İsviçre, 2005-2015 yılları arasında Türkiye’ye 28 milyon İsviçre Frankı değerinde savaş malzemesi satışı gerçekleştirdi.

Demokratik çevrelerin son yıllardaki tepkilerine rağmen İsviçre hükümeti, Türkiye’ye ile arasındaki silah satışı antlaşmasına son vermeyip sadece silah satışında kısıtlamaya gitti.

FEDERAL YASA YASAKLIYOR

Savaş malzemelerinin üretimi ve dışa dönük satışının hangi kapsamda olması gerektiği, İsviçre Federal Anayasası’nda belirlenmiş durumda. Federal Anayasa’ya göre İsviçre’de üretimi yapılan savaş malzemelerinin hem İsviçre’de hem de satışı yapılan ülkede sivil halka karşı kullanılması yasak. Yine İsviçre’den savaş malzemesi alan bir ülkenin, aldığı malzemeleri başka bir ülkeye göndermesi de yasak. Bunun için de İsviçre, savaş malzemesi satışı yaptığı bazı ülkelerde her yıl araştırma yaparak, hangi amaçla kullanıldığını raporlayıp satışlarını bu rapora göre gerçekleştiriyor.

2005’TEN İTİBAREN TÜRKİYE’YE

İsviçre, Türk devletinin Kürdistan’da yürüttüğü savaştan dolayı 1992’de savaş malzemesi satışını durdurmuştu. 2004 yılında AKP hükümeti ile yaptığı ticaret antlaşması kapsamında, 2005 yılından itibaren Türkiye’ye yeniden savaş malzemesi satışına başladı. 2005 yılından itibaren Türk devletinin Kürdistan’da yürüttüğü kirli savaşı görmezlikten gelen İsviçre, Federal Anayasa’yı da dikkate almayarak, 11 yıllık süreçte 28 milyon İsviçre Frankı’nın üstünde savaş malzemesi satışı gerçekleştirdi. Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere insan hakları kuruluşlarının, Türkiye’nin sivil halka karşı savaşa ilişkin raporlarına rağmen İsviçre, silah satışına devam ediyor.

20 DEVLET ARASINDA YER ALIYOR

İsviçre Ekonomiden sorumlu Devlet Sekretaryası’nın (SECO) yıllık savaş malzemesi satışı istatistikleri, Türkiye’yi 2005 – 2014 arasında en çok satış yapılan ilk 20 devlet arasında gösteriyor.

Son yıllarda Türkiye’ye silah malzemesi satış miktarları, SECO’nun 2015 yılında yayınladığı istatistiklere şu şekilde yansıyor:

 

İsviçre, 2005-2015 yılları arasında Türkiye’ye toplamda 28 milyon frank değerinde savaş malzemesi satışı gerçekleştirirken, yıllara göre ne kadar frank değerin bir satışın gerçekleştiğini SECO’ya ait olan sol taraftaki grafikten görmek mümkün.

 

TÜRKİYE KİME KARŞI KULLANIYOR?

2005-2015 yılları arasında Türkiye’ye 2 milyon 34 bin 589 frank değerinde el tabancası, yine farklı ölçeklerde 4 milyon 901 bin 180 değerinde tabanca, 12 milyon 55 bin 855 frank değerinde cephanelik, 4 milyon 840 bin frank değerinde bomba, füze, roketatar satışı yapılmış. Yine Kürdistan’da sivil halka karşı sıklıkla kullanılan 4 milyon 772 bin 325 frank değerinde askeri araç ve 49 bin 830 frank değerinde ise panzer veya malzemesi satışı gerçekleştirilmiş.

2005-2015 İsviçre’nin Türkiye’ye silah satışı oranları yukarıdaki gibiyken, yine SECO’nun verilerine göre; 2016’da ise bu oran 100 bin frankın altına geriledi. Türkiye’ye silah satışının son yıllarda düşüşe geçmesi İsviçreli demokratik çevrelerin tepkisine bağlanıyor.

Yeşiller Bern Kanton Milletvekili Haşim Sancar, İsviçre’nin Türkiye’ye silah satışını ANF’ye değerlendi.

SANCAR: KABUL EDİLEMEZ

İsviçreli demokratik çevrelerin baskısıyla İsviçre’den Türkiye’ye silah satışının son yıllarda azaldığına dikkat çeken Sancar, bütün mücadeleye rağmen İsviçre’nin Türkiye’ye silah satışını tamamen durdurmaya yönelik karar almadığını söyledi.

İsviçre’nin Türkiye’ye silah satışını, sivil halka karşı kullanmama şartıyla yaptığının altını çizen Sancar, “Erdoğan’ın korumaları, dünyanın gözü önünde ABD’de sivil halka saldırıyorsa Türkiye’de yaptıklarını anlatmaya gerek kalmıyor” dedi.

DENETİMİ NASIL YAPTIĞI TARTIŞMALI

İsviçre yasalarına göre Türkiye’nin İsviçre’den aldığı silahları başka bir ülkeye gönderemeyeceğine dikkat çeken Sancar, Ortadoğu gibi kaosun yaşandığı bir alanda İsviçre’nin bu denetimi nasıl yaptığının tartışılmalı olduğunu dile getirdi.

Türk devletine ait silahların DAİŞ’in elinde bulunmasına değinen Sancar, başta NATO olmak üzere Türkiye’ye silah satışı yapan ülkelerin Türkiye’den bunun cevabını istemesi gerektiğini vurguladı.

KULLANILMADIĞININ GARANTİSİ YOK

Türkiye’deki duruma işaret eden Sancar, Kürdistan’daki savaşı da hatırlatarak şunları ifade etti: “Savaşın olduğu hiçbir yerde silahların sivil halka yönelik kullanılmadığının garantisi yok. Türkiye’nin güneydoğusunda yürütülen savaştan kaynaklı İsviçre silah satışını asgariye indirgedi ama satış hala devam ediyor. En küçük demokratik talebe bile tahammülü olmayan Türkiye’ye silah satılmamalı. İsviçre, Türkiye’ye silah satışını  acilen durdurmalı.”

(Kaynak: ANF)