İHD, Taksim yasağı için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu

İSTANBUL-29-06-2014- İHD, Taksim yasağı için Anayasa Mahkemesi’ne başvurarak, tazminat talep etti. Başvuru formunda Valiliğin yasağa ilişkin açıklamasına da değinilerek, „Valilik yanıtında, kendilerine bağlı kolluk güçlerinin, dayanağı kanunda bulunmayan, hukuka uygun bir işlemden kaynaklanmayan eylemde bulunduklarını itiraf etmiştir“ denildi.

İnsan Hakları Derneği (İHD), Taksim Meydanı’nda yapılmak istenen toplantı, açıklama ve gösterilerin yasaklanmasına ilişkin, Anayasa’nın ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

İHD İstanbul Şubesi’nin Haziran 2012 – Haziran 2014 döneminde başkanlığını yürüten Ümit Efe tarafından, Av. Gülizar Tuncer aracılığıyla yapılan başvuruda, 100.000 TL manevi tazminat ödenmesi istendi.

‚VALİLİK HUKUKA UYGUN DAVRANMADIĞINI İTİRAF ETTİ‘

Başfuru formunda, şunlar kaydedildi:

„İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi, belirtilen dönem içinde çeşitli vesilelerle İstanbul’un diğer bölgelerinde olduğu gibi Taksim’de de basın açıklaması yapmak istemiş ancak Gezi Parkı protestolarının ardından diğer kişi ve kurumlar gibi Taksim Meydanında toplantı, açıklama ve gösteri yapma hakkını yasadışı emir ve talimatlarla hareket eden polis zoru nedeniyle kullanamamıştır.

Son olarak Dünya İnsan Hakları Haftası’nın açılış günü olan 10 Aralık 2013 tarihinde Taksim Gezi Parkı merdivenlerinde başkanı olduğu derneği temsilen günün anlam ve önemine ilişkin yapmak istediği açıklamanın engellenmesi üzerine dernek İstanbul Valiliği’ne bilgi edinme yasası kapsamında başvuruda bulunmuş ve bu alanda basın açıklamalarının yasaklanıp yasaklanmadığını sormuştur. Valiliğin gönderdiği yanıtta bu yönde bir yasak olmadığı bildirilmiştir. Zaten valiliğin konusu suç olan, yasalara açıkça aykırı bir karar almış olması da mümkün değildir.“

„Böylece Valilik yanıtında, kendilerine bağlı kolluk güçlerinin, dayanağı kanunda bulunmayan, hukuka uygun bir işlemden kaynaklanmayan eylemde bulunduklarını itiraf etmiştir“ denilen metinde, Valiliğin yasalara uygun olarak ilgili kurullarını toplamadan, yetkili kişilerin iradelerine dayanmadan, herhangi yazılı bir işlem yapmadan Taksim Meydanı’nı basın açıklamalarına, toplantı ve gösterilere fiilen yasakladığının anlaşıldığı vurgulandı.

„Valilik ve emniyet görevlileri ve onları bu şekilde karar almaya zorlayan Başbakan Erdoğan, eski İçişleri Bakanı Muammer Güler ve İçişleri Bakanı Efkan Ala’nın bu tutumları yasadışıdır. Bu kişiler görevlerini kötüye kullanmışlar, TCK 115. maddede belirtilen inanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme suçunu işlemişlerdir. Üstelik bu suç TCK 119. maddede belirtildiği gibi kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle yapılmıştır ve cezanın ağırlaştırılmış halinin uygulanması gerekmektedir.“

‚ERDOĞAN VE BAKANLAR HAKKINDAKİ SUÇ DUYURULARI SONUÇSUZ KALDI‘

„Başvurucunun Anayasa’da yer alan temel hak ve özgürlüklerden olan 34. madde 40. madde ve dolayısıyla aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi madde 11 kapsamındaki toplantı özgürlüğü, madde 13 kapsamında etkili başvuru hakkı ihlal edilmiştir“ denilen formda, şu ayrıntılara yer verildi:

„Anayasa’nın 34. maddesinde ve AİHS’in 11. maddesinde yer alan toplantı ve gösteri hakkı ihlal edilmiştir. AİHS’nin 11. maddesine göre ‚Herkes asayişi bozmayan toplantılar yapmak, dernek kurmak, ayrıca çıkarlarını korumak için başkalarıyla birlikte sendikalar kurmak ve sendikalara katılmak haklarına sahiptir.‘ Anayasa’nın 34. maddesine göre de ‚Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir.‘
Başvurucunun Başbakan Tayyip Erdoğan, eski ve yeni İçişleri Bakanları Muammer Güler, Efkan Ala hakkında yapmış olduğu suç duyurusu Bakırköy 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararıyla nihai olarak sonuçsuz kalmıştır.“
Etkili bir başvuru hakkının da ihlal edildiğine dikkat çekilen başvuru formunda, AİHS’nin 13. maddesi ve Anayasa’nın 40. maddesinin etkili bir başvuru yolu hakkına yer verdiği; söz konusu hakkın AİHS kapsamındaki haklar açısından etkili başvuru yollarının öngörülmesini gerektirdiği belirtildi.

‚AİHS VE ANAYASA İHLAL EDİLDİ‘

„Başvurucu Başbakan Tayyip Erdoğan, eski ve yeni İçişleri Bakanları Muammer Güler, Efkan Ala hakkında suç duyurusunda bulunmuştur. Başbakanların ve bakanların suç işleyemeyeceklerine ilişkin ne bir yasa kuralı bulunmaktadır ne de böyle bir düşüncenin savunulması mümkündür. Dünyada ve ülkemizde başbakanlar yargılanmış, cezalandırılmıştır. Bu görevleri sürdüren kişiler hakkında ciddi suç isnatları gerçekleştirilmiştir. Çoğu kez yapılan suç duyurularının yargının bağımsızlık ve tarafsızlığındaki eksikler nedeniyle soruşturulmamış olması, kovuşturma aşamasına geçilmemesi bu gerçeği değiştirmemektedir. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ve Bakırköy 8. Ağır Ceza Mahkemesi sözü edilen kişiler hakkında ciddi suç isnatlarını sonuçsuz bırakmış ve etkili bir hukuk yolunun kullanılmasını engellemişlerdir. Bu nedenle AİHS’in 13, Anayasanın 40. maddeleri ihlal edilmiştir.“

İHLALİN KABULÜ VE TAZMİNAT TALEP EDİLDİ

Av. Gülizar Tuncer, başvurucu Ümit Efe’nin Anayasa’da yer alan temel hak ve özgürlüklerden olan 34. madde 40. madde ve dolayısıyla aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi madde 11 kapsamındaki toplantı ve gösteri özgürlüğü, madde 13 kapsamında etkili başvuru haklarının ihlal edildiğinin kabül edilmesini ve bu süreçte başvurucu müvekkilinin uğradığı zararın tazmini için 100.000 TL. manevi tazminat ödenmesine karar verilmesini talep etti.