AVRUPA | 07 – 06 – 2009 | Avrupa Parlamentosu seçimlerinde 27 AB üyesi ülkede yaklaşık 375 milyondan seçmen, beş yıllığına 736 parlamenter seçiyor. Katılım oranlarına bakıldığında ise seçimlerde halkın ‚birleşik bir Avrupa‘ hedefine karşı tutumu olumlu değil. Bu katılım oranlarını yükseltmek için Almanya, Lüksemburg ve Danimarka’da AP seçimleri, farklı bir seçimle ortaklaştırılıyor.
Temel Bilgiler
1979 yılından itibaren AP seçimleri 5 yılda bir yapılıyor. Bu yıl ise 4 ile 7 Haziran arasında Avrupa Birliğine dahil olan 27 ülkede 375 milyon seçmen, toplam 9000 aday arasından seçim yapıyor. Farklı AB ülkeleri 4 ve 7 Haziran arasında farklı günlerde sandık başına gidiyor. Çek Cumhuriyetinde seçimler iki güne yayılıyor. Ülkelere göre tarihler (ve seçilecek parlamenter sayısı) şöyle:
4 Haziran 2009 Perşembe
Hollanda (25)
İngiltere (72)
5 Haziran 2009 Cuma
Çek Cumhuriyeti/1 (22)
İrlanda (12)
6 Haziran 2009 Cumartesi
Çek Cumhuriyeti/2 (22)
İtalya (72)
Kıbrıs (6)
Letonya (8)
Malta (5)
Slovakya (13)
7 Haziran 2009 Pazar:
Almanya (99)
Avusturya (17)
Belçika (22)
Bulgaristan (17)
Danimarka (13)
Estonya (6)
Finlandiya (13)
Fransa (72)
İspanya (50)
İsveç (18)
Litvanya (12)
Lüksemburg (6)
Macaristan (22)
Polonya (50)
Portekiz (22)
Romanya (33)
Slovenya (7)
Yunanistan (22)
Son ülkede seçimlerin bitmesinden sonra resmi açıklama yapılacak.
Parlementer Sayıları
AB’ye en son olarak 2007 yılında Romanya ve Bulgaristan’ın da katılmasıyla Avrupa Parlamentosu’nun sandalye sayısı 785’e yükselmişti. Ama 2001 yılında yapılan Nice Antlaşması, toplam sandalye sayısı 2009 yılında yeniden 736’ya indirilmesini öngörmüştü. Bundan kaynaklı da her ülkede AP’ye gönderilecek parlementer sayısı düşüyor.
Lizbon antlaşmasının yürürlüğe girmesiyle birlikte 2014 yılındaki parlementer sayısı 754’e yükselecek. Son seçimlerdeki sonuçlar hesaba katılarak, ülkedeki Meclisler ekstra parlementerlerin hangi partilere gideceğine karar verecek. Henüz Lizbon antlaşması tüm AB üyesi ülkeler tarafından imzalanmadı.
Tek tek ülkelerin AP içerisindeki varlığı tek başına çoğunluğu sağlamak için yeterli olmuyor. Daha büyük, ülkeler arası koalisyonların kurulmasına bu nedenden dolayı çok önem veriliyor. Şu anda Hristiyan Demokratlar Parlemento’da en büyük koalisyon. İkinci olarak sözde Sosyal Demokratların partisi olan PES ve üçüncü olarak liberal demokratların ALDE partisi geliyor. Ülkelerde seçilen partiler AP içerisindeki bu partilerden birisine üye oluyor.
AP içerisinde toplam 7 parti mevcut:
- 1. EVP/ED – Avrupa Halk Partisi ve Avrupalı Demokratlar
- 2. PES – Avrupa Sosyal Demokratlar Partisi
- 3. ALDE – Avrupa için Liberal ve Demokratları Birliği
- 4. EUL/NGL – Avrupa Birleşik Solu/Kuzey Yeşil Sol
- 5. EVA – Yeşiller/Avrupa Özgür Birliği
- 6. IND/DEM – Bağımsızlık ve Demokrasi
- 7. UEN – Avrupa Bağımsız Devletleri
Hiçbir fraksiyona dahil olmak istemeyen parlementerler ise ‚Yazılı Olmayanlar‘ şeklinde kayıtlara geçiyorlar.
Katılım oranları
Katılım oranları 1979’dan itibaren büyük oranda bir düşüş gösteriyor. Avrupa halkları AP seçimlerinde AB’ye karşı tavırlarını büyük oranda seçimlere katılmamakla gösteriyor. Yine katılım sağlayanların bir kesimi de AP’nin içeriğini önem vermekten çok, varolan hükümet partilerine karşı protesto oyu kullandığını belirtiyor. AP seçimlerine katılmamanın en önemli gerekçeleri ‚ülkenin özerk yönetiminin kaybolması‘, ‚AP’nin bugüne kadar hiçbir bir şey yapmadı‘ ve ‚AB’nin yönetilemediği‘ şeklindedir.
Yıllara göre seçimlere katılım oranları ise şöyle:
1979 seçimi / 9 AB üyesi / %61.99 katılım
1984 seçimi / 10 AB üyesi / %58.98 katılım
1989 seçimi / 12 AB üyesi / %58.41 katılım
1994 seçimi / 12 AB üyesi / %56.67 katılım
1999 seçimi / 15 AB üyesi / %49.51 katılım
2004 seçimi / 25 AB üyesi / %45.47katılım
2009 seçimi / 27 AB üyesi / –
Bu yıl’da katılım oranlarının düşmesi bekleniyor.