Anasayfa , Dünya , Nepal’de tarihi seçim

Nepal’de tarihi seçim

Nepal Komünist Partisi-Maoist’in ciddi bedellerle yürüttüğü mücadele sonrası monarşinin alaşağı olduğu Nepal’de, ilk kez halk cumhuriyetin parlamentosunu oluşturuyor. 27 Kasım Monarşi sonrası Cumhuriyet sistemine geçiş için tarihi bir an oldu

Asya’nın doğasıyla, devrimci mücadelesiyle dikkat çeken ülkelerinden Nepal’de halk, monarşinin yıkılmasından sonraki ilk parlamentonun milletvekillerini belirlemek üzere, sandık başına gitti.
Nepal Komünist Partisi-Maoist yıllar boyu ağır bedeller ödedi ve monarşiyi yıktı. Geçiş süreci tamamlandı ve Nepal’de halk, monarşinin yıkılmasından sonra ilk kez parlamento üyelerini belirlemek üzere oy kullandı. İki turlu oy verme işlemi 27 Kasım sabahı başladı. Yetkililer şimdiye kadar hiçbir şiddet olayının yaşanmadığını bildirdi.
Nepalli seçmenler seçimlerden yana ümitli olduğunu söyledi: “Bu seçim Nepal için büyük bir kutlama gibi. Tarihi bir gün. Biz de artık Cumhuriyet sistemine tam olarak geçiş yapmak istiyoruz. Umarım seçimler istikrar getirir.”

239 yıllık monarşi yıkıldı

Nepal’de 2008 ylı Nisan ayında yapılan seçimde belirlenen ve Maocuların çoğunlukta olduğu kurucu meclis yaptığı oylamada monarşiyi feshetmiş; 239 yıllık krallık yönetiminin ardından ülkede cumhuriyet ilan edilmişti. Seçimin ikinci turu ise, 7 Aralık’ta gerçekleşecek.

Eyaletler olacak

Maocu kitle çizgisini benimseyen NKP(M) ve önderliğindeki Halk Kurtuluş Ordusu, 2006 sürecinde 20 yüzyılın önemli devrimlerinden birine imza attı. Maoist hareket kentlerin kırlardan kuşatılması stratejisiyle başkent Katmandu’da kralık sisteminin sonununu geitrdi. 21 Kasım 2006’da devlet ile Kapsamlı Barış Antlaşması imzaladı. 2008 yılında monarşi daha varken, girdiği ilk seçimlerde yüzde 30’luk oyla 220 sandalye aldı ve birinci parti çıktı. Nepal’in yeni Anayasası 2015’te çıktı. Yeni anayasayla Nepal merkeziyetçilikten kurtuldu. Federatif Cumhuriyet ilan edildi ve 7 eyalete ayrıldı. Merkezde Senato ve Temsilciler Meclisi var. Her eyalette bir meclis oluşturuluyor. Anayasa, azınlıkların ve toplumsal cinsiyetlerin haklarını, sekülerizmi güvence altına aldı. Anayasaya göre devlet bütün dinlere eşit uzaklıkta olacak, insan hakları, yurttaşların temel hakları garantiye alınacak. Nepal monarşisi 1951 yılında meşru monarşiye geçmişti. 1962 yılında yeni anayasada eşitlik yoktu. 2 Mayıs 1980’de ise, partisiz yönetim benimsendi. Kral Birendra Bir Bihram 1990 baharında çok partili sisteme geçti, Nisan 1991’de monarşi gölgesinde seçimler yapıldı. 1 Şubat 2005’te Kral Gyanendra olağanüstü hal ilan etti, herşeyi yeniden krallığa bağladı. İsyan çıktı. Bastırılamayınca 24 Nisan 2006’da Kral yetkilerinden vazgeçti ve feshedilen parlamento yeniden açıldı. Nepal Komünist Partisi-Maoist’le (NKP-Maoist), geçici hükümeti oluşturan 7 parti arasında 21 Kasım 2006’da iktidar paylaşıldı ve Şubat 1996’da başlayan ve tahminlere göre, 20 bin kişinin ölümüne yol açan iç savaş sona erdi. Yeni hükümeti, 24 Temmuz 2007’de Kral Gyanendra ve ailesinin yaşadığı Katmandu’daki kraliyet sarayını kamulaştırdı. Çanlar monarşi için çalıyordu. Nepal geçici meclisi 28 Aralık 2007’de monarşiyi lağvetti. Ocak 2008’de geçici meclis Nepal’i laik bir devlet olarak ilan etti. Kurumlardan krallık ibareleri, dairelerde krallık posterleri çıkarıldı, kralı övmeyen yeni marş benimsendi. Son yıllarda NKP Maoist’in genel grevleri hayatı durduruyordu. Son seçimler cumhuriyete geçiş sonrası ilk seçim oldu. (KATMANDU)