Kentsel yağma vites büyütecek

Burjuvazi ve iktidarı sadece önüne çıkan tüm muhalefet dinamiklerini benzerine az rastlanır bir siyasal saldırganlıkla ezmekle uğraşmıyor. Ekonomideki “dip korkusu” onu, bu politikalarda da daha yağmacı-talancı gaspçı biçimlere yöneltiyor. Siyasal saldırganlığının da dayandığı esas zeminlerden biri olan ekonomik kriz ve bu krizin derinleşme korkusu, neoliberal-faşist politikaların iç içe geçtiği sömürü ve yağma biçimleriyle pratikleşiyor.

En son 27 Ekim’de Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki 6306 sayılı kanunun Uygulama Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik bunlardan biri… Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından revize edilen yönetmelik, tam bir OHAL düzenlemesi.

Yönetmeliğin esasını, hak sahiplerinin kentsel yağma ve talan karşısında müteahhitlere, inşaat şirketlerine ve asıl olarak da devletin kendisine karşı haklarını korumak için yürüttükleri mücadeleyi tasfiye etmek oluşturuyor.

Düzenlemeyle bugüne kadar yıkım ve talanı geciktiren tüm yasal pürüzler radikal tarzda temizleniyor. Buna göre, bir bölgedeki yapıların üçte ikisi riskli olarak tespit edilirse, bölgenin tamamı riskli alan ilan edilebilecek. Bakanlıkların bazı bölgeler konusunda yetkileri genişletilecek. Mesela savaşla yerle bir edilen Cizre, Nusaybin, Sur, Şırnak gibi bölgeler, doğrudan Bakanlar Kurulu kararıyla kentsel dönüşüm bölgeleri ilan edilebilecekler.

Riskli alan tanımına keyfi ölçütler

Yayımlanan değişiklikle bir bölgenin riskli alan ilan edilebilmesi için bölgedeki yapıların yüzde 65’i hakkında ‘denetime tabi tutulmadığı ve standartlara uygun malzeme ile yapılmadığı’ kararının alınmasının yeterli olacak. Riskli alan ilanında alanın en az 15 bin metrekare büyüklüğünde olmasını gerektiren sınır da kaldırıldı.

Hak sahiplerinin anlaşması beklenmeyecek

Yeni düzenlemeyle birlikte ‘riskli alan’ ilan edilen bölgelerde yer alan binaların dönüşüme açılması için hak sahiplerinin anlaşması beklenmeyecek, 2 aylık denetimlerden sonra yıktırılmayan binalar kolluk kuvveti nezaretinde yıktırılacak.

Mevcut uygulamada hak sahipleri içinde 3’te 2 çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapıların dönüşüme açılamıyordu.

Mahallelerin elektriği, suyu, doğalgazı kesilecek!

En önemli konulardan biri de yurttaşların anayasal haklarıyla ilgili yapılan değişiklikler.  Bugüne kadar evleri boşaltmayan hak sahipleri doğalgaz, elektrik, su kullanmaya devam ediyordu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırladığı yeni yasayla birlikte tahliye sürelerini dolduran bina sahiplerinin ya da mahallenin  elektrik, su, doğalgaz hizmetlerinin durdurulacak. Binalar kolluk kuvvetlerince boşaltılacak.

Vefat etmiş hak sahiplerinin mallarına kayyum

Yapılan değişiklikle birlikte hak sahibinin vefat etmiş olması halinde mirasçılık belgesi çıkarma, kayyum atama veya işlem yapma yetkisi de artık Bakanlıkta olacak. Böylece hükümet mahkemelerde uzayan süreci kısaltmayı hedefliyor.

Sertifikalar bakanlıktan!

Öte yandan düzenlemeyle birlikte, riskli alan ve yapıların depreme dayanıklılık tespitini yapan kuruluşlarda görevli personellere Çevre

ve Şehircilik Bakanlığından sertifika alınması zorunluluğu da kaldırıldı. Bu yetki bakanlık tarafından belirlenecek kurum ve kuruluşlara devredildi.

TOKİ’ye de yetki

Düzenlemede TOKİ’ye de ‘riskli alan’ tespiti ya

pabilme başvurusu yetkisi verilirken, Kültür ve Tabiat Varlıkları Kanunu kapsamına giren kültür mirası niteliğindeki taşınmazlarda da kentsel dönüşüm yapılabilmesinin önü açıldı.

Yıktıklar Kürt kentlerinin kılçıksız yutulması hedefleniyor

Cizre, Nusaybin, Şırnak, Sur gibi Kürt kentleri yeni düzenlemeyle doğrudan afet riski altındaki alanlarda dönüşüm kapsamına alınacak. Daha önce yapılan düzenlemelerle, kentsel dönüşüm sürecinin hızlandırılması için riskli alan tespiti konusunda yetki Bakanlar Kurulu’na devredilmişti. Yeni değişiklikler kapsamında, çatışmalar sonucu yıkılan kentlerde ‘afet riski altındaki alanlarda dönüşüm’ kapsamında gerçekleştirilecek uygulamalarının önü açılacak.

Yapılan değişikliğin genel hatları şöyle:

TOKİ veya İdare de riskli alan tespiti başvurusu yapabilecek.

Riskli alan tespiti için 15 bin metrekare büyüklük sınırı kalktı.

Kamu düzeni ve güvenliği, altyapı hizmetler

inin yetersizliği, toplam yapı sayısının en az yüzde 65’inin mevzuata aykırılığı halinde riskli alan ilanı yapılabilecek.

Kültür ve Tabiat Varlıkları Kanunu kapsamına giren taşınmazlarda da kentsel dönüşüm yapılabilecek.

Riskli yapı tespiti yapan personelde sertifikalarını sadece Çevre Bakanlığı değil belirleyeceği kurum ve kuruluşlar da verebilecek.

Lisanslandırmada inşaat mühendislerinin taahhütname vermesi kaldırıldı.

Malikin vefat etmiş olması halinde

mirasçılık belgesi çıkarma, kayyum atama veya işlem yapma yetkisi Bakanlık’ta olacak. Bu yüzden mahkemelerde yaşanan sorun çözülecek.