ATİK Online Birlik Mücadele Zafer!
İTALYA | 19 – 07 – 2011 | Avrupa Birliği Ajansı’nın raporunda İtalya’da yabancı uyruklu ev hizmetlileri ve temizlik işçilerinin çoğunun oturma izni dahi olmadan çok düşük ücretlere çalıştırıldıklarına vurgu yapılıyor. Raporda bu sektörde çalışanların sömürüldüklerine dikkat çekiliyor
Ev hizmetlisinin desteğini alan İtalyan ailelerindeki dikkat çekici artış nasıl açıklanabilir? Acli Colf’un (*) ulusal sorumlusu Raffaela Maioni, “Göçmen işçiler sayesinde” diyor ve ekliyor, “Düşük işgücündeki teklifler çok sayıdaki İtalyan ailesini işveren ailelere dönüştürdü. Bugüne kadar evde bir hizmetli barındırmayı hayal bile edemeyecek ailelerden söz ediyoruz.”
Yabancı uyruklu ev hizmetlileri İtalya’da aynı işi yapan İtalyan meslektaşlarına oranla yüzde 20 daha az kazanıyor. “Son iki yıldır yaşanan ekonomik krize bağlı olarak İtalyan vatandaşlarının da ev hizmetlisi görevini yapmaya geri dönmeleri bu sektörde pazarın tablosunu değiştirdi” diye aktarıyor Maioni.
Yoksul güneyde, kaçak çalıştırılan giderek artıyor
Acli Colf’un sorumlusu, “Bu alanda birçok hizmetli güvencesiz çalıştırılıyor. Ev işlerine destek olanlar çok düşük ücretler karşılığında bir sözleşmeye imza atmak zorunda kalıyor. İşveren aileler, belgeler üzerinde gerçek çalışma saatini yansıtmaktan kaçınırken vergiden tasarruf ediyor” diyor.
2009 yılında Çizme’de ev hizmetlisi olarak iş gören göçmen vatandaşlara oturma izni verilmesine karşın bugün bu sektörde görev yapan 300 bin çalışanın büyük bir bölümü iş güvencesinden yoksun hizmet vermeye devam ediyor. Ev hizmetlilerin yüzde 39.8’i kendileriyle hiçbir sözleşme yapılmadan çalışmak zorunda kalırken yüzde 22’si bazen geçici sözleşme ile bazen de hiçbir sözleşme olmadan çalışıyor. Yoksul güney İtalya’da yüzde 58.8 düzeyindeki ev hizmetlileri arasında hiçbir iş güvenliği olmadan çalıştırılan işçilerin oranı yüzde 72.7’ye tırmanırken bu oran görece daha zengin olan kuzeyde yüzde 24.4, orta İtalya’da ise yüzde 38.8’e ulaşıyor. Ekonomik güçlükler nedeniyle göçmen vatandaşların yanı sıra son birkaç yıldır bu sektörde görev almaya başlayan İtalyan ev hizmetlilerinin yüzde 53.9’u da hiçbir iş güvencesi olmadan çalıştırılıyor. Censis Sosyal Yatırım Araştırmaları Merkezi (*) araştırmacılarına göre, çok sayıdaki İtalyan vatandaşı ev hizmetlisi işini ya ek uğraş ya da geçici iş olarak yapıyor.
Yine Censis’in araştırmalarına bakılırsa günümüz İtalyası’nda ev hizmetlisinin profilini kadınlar, gençler ve göçmenler oluşturuyor. Bu kişilerin yüzde 71.6’sı çoğunlukla Doğu Avrupa ülkeleri kökenli yabancılar: Romanya (yüzde 19.4), Ukrayna (yüzde 10.49), Polonya (yüzde 7.7), Moldova (yüzde 6.2), Filipinler (yüzde 9). Araştırma 10 ev hizmetlisinden 8’inin genç kadınlar, yüzde 15.8’inin 30 yaşın altında, yüzde 51.4’ünün ise 40 yaşın altında olduğunu yansıtırken 50 yaşın üzerindeki ev hizmetlilerinin yüzde 17.5 düzeyinde olduğuna vurgu yapıyor. İtalyan ailelerinin ev işlerini gören yabancı uyruklu hizmetlilerin aynı işi yapan İtalyan vatandaşları ile karşılaştırıldığında daha eğitimli oldukları, yüzde 5.6’sının üniversite, yüzde 33.6’sının ise lise mezunu olduğuna dikkat çekiliyor. Ev hizmetlisi olarak görev yapan yabancı uyrukluların yüzde 90’ı bu işi birincil meslek olarak seçmesine karşın aynı işkolunda görev yapan İtalyanların yüzde 84.2’si esas iş olarak yaptığı bilgisini veriyor. İtalyanlar arasında ev hizmetlisi işini ikinci iş olarak yapanların oranı ise yüzde 9.9. Gerek yabancı uyruklular gerekse İtalyan vatandaşları haftada 33 saat ve tam gün çalışıyor. Ev hizmetlilerinin yüzde 55.4’ü bir tek aile için görev yaparken yüzde 15.4’ü iki aile, yüzde 13.6’sı üç aile, yüzde 9.8’i ise dört aile icin çalışıyor. Dördün üzerinde aileye destek olan hizmetlilerin oranı ise yüzde 5.7.
Sosyal haklar belirlenmeli
Sayıları gitgide artan ev hizmetlileri ordusu ne is görüyor? Araştırma yüzde 23.9’luk bir kesimin bir tek temizlik işlerini yaptığını gösterirken yüzde 80.9’la ifade edilen büyük bir kesim günlük temizlik işinin yanı sıra yemek pişirmek (yüzde 48.7), alışveriş yapmak (yüzde 37.9), ailedeki yaşlıların bakımını üstlenmek (yüzde 41.5), özürlü bireylere destek (yüzde 27.6) gibi ek görevler de görüyor. Censis verilerine bakıldığı zaman tüm bu işleri gören ev hizmetlilerinin aylık ücretleri çok kez 1000 Avro’ya dahi ulaşmıyor. Yüzde 22.9’u ayda 600 Avro’nun altında kazanırken yüzde 20.2’lik bir kesim ayda 600 ila 800 Avro bir ücrete ulaşıyor. Yüzde 24.5’lik bir grup 800 Avro kazandığını açıklarken yüzde 32.4’lük bir başka grup zar zor 1000 Avro’ya ulaştığını belirtiyor. 1200 Avro kazananların oranı ise yuzde 14.6. Yabancı uyruklu hizmetliler saat başına 6 Avro alarak yine saat başına 7 ya da 8 Avro ücret alan İtalyan meslektaşlarından 1.2 Avro daha az kazanıyor. Avrupa Birliği Ajansı geçen 5 Temmuz’da yayımlanan raporunda İtalya’da görev yapan ev hizmetlileri ve temizlik işçilerinin çok kez oturma izni dahi olmadan çok düşük ücretlere çalıştırıldıkları ve sömürüldüklerine dikkat çekti. İtalyan araştırmacı Raffaela Sarti de Ediesse yayınevinden çıkan kitabı “Ev İşi”nde temizlik sektöründe görev alan çalışanların sosyal hakları ve iş güvenliğinin sağlanmasının devletlerin iş politikalarında yer alması ve belirlenmesi gerektiğini vurguladı.
Çevirenin Notu:
(*) Acli Colf: Acli Derneği, İtalyan ve yabancı uyruklu ev hizmetlilerinin sosyal ve mesleki haklarının güvence altına alınması için faaliyette bulunan bir dernek.
(*) Censis: 1964 yılında sosyo-ekonomik konularda araştırmalar yapmak amacıyla kurulan enstitü.
İtalyancadan çeviren: Aslı Kayabal
(La Repubblica, 14 Temmuz 2011) – Cumhuriyet
