İnternete Yasaksız ve Güvenli Erişmenin Yolu

İSTANBUL| 05 | 03 | 2014 | Türkiye’de internete yönelik düzenleme çalışmaları malum. Youtube’a erişimin engellenmesiyle ayyuka çıkan mesele şimdi duruldu gibi geliyor çoğumuza ama yazıyı yazdığım şu an bile 29 bin 366 site erişime engelliydi. Elbette bu resmi rakam değil; bu konu hakkında zabıt tutmaya gönüllü grubun tespit edebildiği (yoksa rakamın 1 milyonu geçtiğini iddia edenler bile var). Devletimizin ilgili kurumu vatandaşın bu konuya yönelik bilgi edinme taleplerini kabul etmiyor. Çünkü bunlar devletlerin sansür ligindeki küresel sıralamasını da etkiliyor (kol kırılsın, yen içinde kalsın).

Devlet sansürü işin bir boyutu. Popülerliği yüzünden de revaçta. Ama tek boyut bu değil. Siteler de pekala sansür uygulayabiliyor. Örneğin Facebook’un hoşuna gitmeyen bir konuya dair linkleri Facebook’ta paylaşmanız mümkün değil. Tarihe geçen pek çok örnek var. İnsanları, fikirleri birleştiren dünyanın en büyük sosyal ağı Facebook’taki varlığımız, sesimiz, soluğumuz iki dudak cenderesinde. Sosyal medya halkın sesini duyuruyordu, herkese söz hakkı vermişti falan…

Devlet engeli, sitenin kendi engeli derken bir de kanuni engeller var. Yani telif haklarına bağlı kısıtlar. İnternet öncesi medya mecralarının kontrol edilebilir yapısından kalma düzenlemeler yani. Hatırlarsanız DVD’lerde bölge kodu diye bir şey vardı. Türkiye olarak 2 numaralı bölgede yer aldığımız bu denklem aynı zamanda film stüdyolarının dünyaya bakışını yansıtıyor:

Bu haritanın anlatmak istediği şu: biz yaptığımız filmleri dağıtıp pazarlarken bir öncelik sırasına sahibiz. Bu yüzden her bölgedeki filmseverlerin bizim istediğimiz zaman ve sırada yapımlarımızı izlemesi gerekir (çünkü biz fiyatları da bölgelere göre değiştiririz!). Dolayısıyla bir filmin sinemalara girmesi ve sonradan DVD raflarında yerini alma sırasında önce (Kuzey Amerika olarak bilinen) ABD ve Kanada, sonra Avrupa, Ortadoğu ve Japonya, ardından Uzak Asya, falan filan…

(Benim istediğim gibi yaparsan) tamamen özgürsün

DVD oynatıcılar satın alınırken bölge koduna sahipti. Yani 1. bölgeye ait bir ülkeden aldığınız oynatıcıyla 3. bölgeye ait DVD’leri izleyemezdiniz. Bazılarında sadece 2 ya da 3 kere bölge kodu değiştirme hakkı vardı. Sonra sonuncu seçime kitleniyordu. DVD’nin popüler döneminde bu garip düzenlemeye kullanıcılar “yürü git lan” diyerek basit tuş kombinasyonlarıyla kilitleri aştı.

Ama hak sahipleri DVD döneminden hiç ders almadığını internet çağında da gösterdi. Örneğin Digiturk ya da Tivibu’nun web hizmetine üyeyseniz yurtdışına çıktığınızda hiçbir şey izleyemiyorsunuz. Çünkü bu iki taşıyıcı kurumun içeriğini Türkiye sınırları dışından izletmesi yasak. Yoksa emin olun ne TTNET ne de Digiturk yurtdışında yaşayan Türk pazarını kaçırmak istemezdi (Digiturk bunun için başka bir pakete sahip. Ama seyahat eden Türkiyeli Türk’ün derdini çözmüyor yine de).

Video içeriğinin o kadar karışık ve çağdışı bir telif yönetim mekanizma ve mantığı var ki burada anlatmaya kalksam komaya girersiniz. Doğan TV Holding’deki yöneticiliğim döneminde en çok şaşırdığım şey bu olmuştu. Aklınızda tek şey bulunsun: korsan TV, video içeriği varsa boşuna değil. Çünkü bu işi yasal yapmak neredeyse mümkün değil. Neyse ki korsan izleme yöntemi var da bir şeyler izleyebiliyoruz. Yoksa hiçbir şeye ulaşamayacağız.

Bu yüzden ABD’nin meşhur televizyon ağı Hulu‘ya, dünyanın en büyük müzik hizmetlerinden Pandora‘ya, Spotify‘a ya da böyle uzayıp giden nice siteye Türkiye’den erişemiyoruz. Peki zamanı, mekanı, coğrafyası, dini, yaşı, dili olmayan internette bizim Türkiye’de olduğumuz ne malum? Madden (fiziken) Türkiye’de, manen (ruhen) İngiltere’de olamaz mıyız?

VPN’in devreye girdiği an

İşte bu noktada devreye VPN (Virtual Private Network) giriyor. Derdi astral seyahat değilse de bu konuda da işimize yarıyor.

VPN kabaca (ve epey eksik bir tanımla) internete şifreli (kriptolu) başka bir bilgisayar üstünden erişmeyi temsil ediyor. Bu yöntemde bilgisayarınız bağlanmak istediğiniz sitelere doğrudan değil, tanımladığınız VPN sunucusu üstünden erişir. Böylece hem bütün veri akışınız şifrelenir (dışarıdan teknik takibi fayda etmez) hem de internet ile aranızda bir perde, koruma kalkanı yer almış olur. Karşıdaki hizmet sizin kim olduğunuzu bilemez, aradaki VPN sistemiyle muhatap olur.

Bunu güncel hayata yansıtarak örnenkelemeye çalışalım. Bu örnekte Youtube’un devlet tarafından sansürlendiğini varsayıyoruz (olmadık ya da bir daha olamayacak şey de değil hani?):

• Eskişehir’de yaşıyorsunuz ve Paris’te bir VPN hizmetiniz var. Kullanıcı adı ve şifrenizi girip Paris’teki VPN’e bağlanıyorsunuz.
• O andan itibaren internet ile bütün iletişiminiz Eskişehir’den değil; bağlı olduğunuz Paris’teki sunucu üzerinden gerçekleşir.
• Youtube’a erişmek istediğinizde Paris’teki VPN bilgisayarı Youtube’dan istediğiniz içeriği talep eder. Gelen içeriği de şifreleyerek size; yani Eskişehir’e iletir.
• Youtube sizi Parisli bir kullanıcı zanneder.
• Sansür ve fişleme için teknik takip yapan devlet (ya da şirketiniz) sizin sadece Paris’te bir bilgisayarla bağlantı kurup şifreli (içeriğini anlayamadığı) bir şeyler alıp verdiğinizi zanneder. Aslında o bilgisayar üstünden Youtube’a bağlandığınızı bilemediği için sansür de uygulayamaz.
• Bu şekilde sadece Parisli (Fransa’da yaşayan) kullanıcılara açık her hizmetlere de erişebilirsiniz.
• Sonucu tekrar edecek olursak; Eskişehir’den sizin internet bağlantınızı takip eden şirketiniz, devletiniz ya da başka bir kurum hattınızı dinlerken sadece Paris’te bir bilgisayarla kriptolu (anlaşılmaz) veri yığınları görür. Ne yaptığınızı, nereye bağlandığınızı bilemez, takip edemez, fişleyemez. Aynı sebeple siziengelleyemez. Yani devletinizin ya da şirketinzin sansür duvarını da aşmış olursunuz.
• Ziyaret ettiğiniz site ve hizmetler de (VPN şirketiniz kimlik bilgilerinizi vermediği sürece) gerçek kimliğinize ulaşamaz.
• Farklı VPN sunucuları / hizmetleri kullanarak saniyeler içinde dünyanın dört bir yanına kendinizi taşıyabilirsiniz.

Her türlü engelin kesin çözümü

Esas kullanım amacı kurumsal güvenlik olsa da VPN bugün sansür, erişim engelleme ve takipten kurtulmak isteyenlerin kurtarıcısı haline geldi. Senelerdir VPN kullanan biri olarak bulduğum en iyi, uygun fiyatlı ve cazip şartlar içeren hizmetAceVPN oldu. Aylık 6 dolardan başlayan Premium ve yine aylık 15 dolardan başlayan Ultimate adlı iki seçeneğe sahip.

Her iki hizmetin ortak noktaları şöyle:

• Amerika, Kanada ve Avrupa’da farklı VPN sunucularından internete erişebiliyorsunuz. Böylece neredeyse internetin bütün coğrafi engellerini aşmak mümkün hale geiyor.
• Amerika’da şehirler bazında farklı bağlantılar var: Atlanta, Fremont, Illinois, Los Angeles, Las Vegas, Miami, New Jersey, Pennsylvania, Phoenix, Portland ve San Diego üstünden erişebiliyorsunuz. Kanada’da 1 sunucu var. Avrupa’daysa Fransa, Almanya İrlanda İtalya, Lüksemburg, Moldova, Hollanda, romanya, İspanya, İsveç, İsviçre ya da İngiltere üstünden bağlanabilirsiniz (maç linki peşinde koşan futbolseverler için nimet anlayacağınız).
• Her iki hesapla da yukarıda bahsi geçen bütün ülkelerin video akıtma hizmetlerini hiçbir engelle karşılaşmadan izleyebiliyorsunuz.
• UnblockTV özelliği sayesinde normalde Türkiye’den kullanamadığınız Netflix, Pandora, Hulu gibi hizmetleri sadece VPN kullanmadan; sadece DNS değiştirerek (dolayısıyla VPN kotanızdan da yemeden) seyredebiliyorsunuz(gerekli bütün ayar ve yönlendirmeler yardım sayfasında bulunuyor).
• Her iki planda da aynı (tek) VPN hesabınızı (bilgisayarlar, tablet, cep telefonlarınız gibi) bütün diğer cihazlarınızda kullanabiliyorsunuz.
• Premium paketin aylık 50GB kotası var (sürekli kullanmayacağınızı düşünürseniz bu hiç az sayılmaz). Ultimate paket ise gerçek anlamıyla kotasız / sınırsız.
• Ultimate pakette bittorrent desteği de var. Premium’da bittorrent desteği yok. Çekmeye çalıştığınızda önce bir uyarı geliyor, sonra engelleniyor.

Bir süredir denemek için kullandığım bir diğer VPN hizmetiyse bu sitenin de sunuculuğunu yapan SadeceHosting‘in VPN hizmeti. Aklınızda olsun ama Türkiye’deki sansürlü sitelere SadeceHosting VPN ile erişemiyoruz.

Önemli birkaç hatırlatmayı ekliyorum:

• Bu konudaki teknik destek, yardım taleplerinizi lütfen bana yollamayın. Kurulum ayarları ve diğer sorularınızın cevabı yardım sayfasında var. Etrafınızda bundan anlayacak birileri illa ki çıkar.
• AceVPN ile dikkatlice karşılaştırıp incelediğinizde daha avantajlı bir VPN hizmetine denk gelirseniz lütfen yorumlarda paylaşın.

Sadece VPN gibi ek ücretle kullanabildiğimiz hizmetlerle gerçek anlamda kullanabildiğimiz internetin utanç ve sıkıntısıyla yazıya burada son veriyorum.

M. Serdar Kuzuloğlu

İnternet kullanıcısının can simidi: VPN