ATİK Online Birlik Mücadele Zafer!
İNGİLTERE | 07 – 11 – 2010 | İngiltere’de 6 Mayıs 2010 tarihinde gerçekleşen genel seçimlerde Muhafazekar Parti, 13 yıllık İşçi Partisi iktidarına son vererek, Liberal Parti ile ortak koolisyon hükümeti kurdu.
Tüm seçim kampanyası süresi boyunca, özellikle var olan bütçe açığını kapatmak için çeşitli alanlarda kısıtlamalara gideceğini söylemesine rağmen en yüksek oyu alan Muhafazekar’ların, ilk 100 günlük iktidarına damgasını vuran bu kesintilerin en büyük kesiminin, halkın yaşamsal kaynakları noktasında yapılması oldu.
Mayıs ayından bu yana süren çalışmalar sonucunda, Muhafazekar hükümetin Maliye Bakanı George Osborne, 20 Ekim 2010 tarihinde 109 milyar pound olan bütçe açığını kapatmak için (Bakan’ın kendi söylemine göre Avrupa ülkeleri arasında ki en yüksek rakamlı bütçe açığı) yapılacak kesintiler noktasında kamuoyuna hükümet adına açıklamada bulundu.
Bu açıklamaya göre, ‘İngiliz devleti günde 120 milyon, senede 43 milyar pound borç faizi ödüyor ve bu noktada tüm dünya İngiliz devletinin ekonomik istikrarı noktasında endişeli, Haziran 2010 tarinde yapılan Acil Bütçe kesintileri Mali Güvenirliği yeniden inşa etti, bundan sonra ki süreçte yapılacak kesintiler ile birlikte, 2015 yılına kadar var olan bu bütçe açığı aşamalı olarak kapatılacak’. Haziran ayında yapılan acil kesintiler sonucu, planlanan pek çok üniversite, okul ve hastane yapımı iptal edilmişti, devlet sektörlerinde çalışanların maaş artışları dondurulmuştu. Yine George Osborne’nun açıklmasına göre ‘bu zorlu süreçten geçmek, daha iyi bir gelecek için gerekli’.
Hükümetin bu açıklamasının hemen ardından her kesimden çeşitli açıklamalar, yorumlar ve tepkiler geldi. Bu noktada ortak kanı ise kesintilerin esasta yoksul kesimi vuracağı, zengin ile yoksul arasında ki uçurumu büyüteceği, sosyal devlet anlayışını darbeleyecek olacağı ve esastada Muhafazaker düşüncenin ideolojik duruşuna hizmet edeceği noktasında.
Hükümetinbu bütçe kesintisini bir kaç temel noktada özetleyebiliriz;
- Tüm bütçede ortalama %19’luk bir kesinti gerçekleşecek: 2. Emperyalist Paylaşım savaşından bu yana İngiliz devletinin hayata geçirdiği en büyük bütçe kesintisi. Bu gün mualefette olan İşçi Partisi hükümet olabilseydi, %20’lik bir kesinti planını hayata geçirecekti.
- Açık 2015’e kadar aşamalı olarak kapatılacak.
- Devlet kurumlarında çalışan yaklaşık 500 bin kişi işini kaybedecek:
Başta ofis işleri, yiyecek içecek hizmetleri, bakım, temizlik işleri ve geçici işler olmak üzere kadınlar bu sektörün temel iş gücü kaynağı ve çalışanların 2/3 kadınlar oluşturmakta. Bundan dolayıda kesintilerin esas yükü kadınların omuzlarında kalacaktır, işten çıkarmalardan en çok etkilenecek kesim başta kadınlar olacaktır. Maliye bakanına göre özel sektöre verilecek desteklerle işten çıkarılanlara özel sektör kapı açacak. Bu söylemin gerçekleşmesini tartışma konusu olarak bir kenarda bırakırsak, gerçeklik şu ki işsizlik oranı daha da artacak, bu durum özellikle göçmen işçilerin koşullarını daha da zorlaştıracak, böylesi süreçlerde yaşanılan bir tecrübe olarak, sistem tarafından ırkçılık tırmandırılacaktır.
- Sosyal yardımlar alanında 7 milyar poundluk bir kesinti gerçekleşecek:
Kesintilerden en büyük payı sosyal yardımları düzenleyen departman aldı . Bu noktada en büyük gelirin özellikle iki noktada yapılacak kesintilerden sağlanması planlanıyor.
Bunlardan birincisi ev yardımı(housing benefit); şimdiye kadar var olan ömür boyu sosyal evlerde kalma hakkı yeni düzenlemelerle ortadan kalkıyor. Sosyal evlerde kalan kesimlerin koşulları düzenli aralıklara kontrol edilecek ve bu kesimlerin bu evlerden yararlanmaları noktasında zaman sınırı getirilecek.
Aynı zamanda bu sosyal evlerin kiraları özel sektör taarfından kiraya verilen miktarın %80’nine kadar yükseltilecek. Yani geçmişte haftalık 85 pound ödeyen bir ailenin yeni sisteme göre kirası 250 pounda kadar yükselebilecek. Geçmişte düşük gelirli veya işsiz olan genç kesime verilen kendine ait ev tutup kira yardımı alabilme hakkı bundan böyle sadece oda tutma durumunda elde edilecek. Bireyler evli oldukları durumda kendilerine ait ev için kira yardımı alabilecek, ancak bu noktada da bir üst sınır koyuldu. Böylece herkes her yerde oturamayacak, kira yardımı alan kesimler belli bölgelere yaşamak zorunda bırakılacaklar.
İkincisi ise sağlık sorunları, sakatlık ve benzeri gibi çeşitli nedenlerden kayanaklı çalışamayan kesimlerin aldığı işsizlik parası(incapacity benefit); geçmişte süresiz bir şekilde bu yardımdan yaralanan kesimler, yeni düzenlemelere göre bir yıllığına bu haktan yaralanabilecek. Örnegin, çalıştığı dönemde vergisi direkt maaşından kesilen bir kişi sakatlandığında veya hastalandığında sadece bir yıl bu sigortatadan yaralanabilecek.
Diğer bir tartışmalı konu ise çocuk yardımı(child benefit); eşlerden biri senelik 44bin poundun üzerinde kazanıyorsa, aylık 130 poundluk çocuk yardımından faydalanamayacak. Ancak bu eşlerden her biri senelik 43bin kazandıkları durumda yani toplamda 86 bin kazanmalarına rağmen yardım almaya devam edebilecekler. Ayrıca çocugu 7 yaş üzeri olan anne-baba haftalık imzaya tabii tutulacak, yani iş bulup çalışması istenecek.
Daha önce hamileliğin 25. haftasından sonra alınan 190 poundluk Sağlıklı Hamilelik Yardımı(Health in Pregnancy Grand), yine çocuk sahibi olacak düşük gelirlilere verilen 500 poundluk Doğum parası(Sure Start Maternity Grand) ortadan kalkacak.
- Polis bütçesi %4 kesilecek: İşçi partisi ‘ bu alanda yapılacak kesinti polis sayısınn düşmesine neden olacak, sokakların güvenliği, sınır kontrolü ve terörizme karşı mücadele zaafa uğrayacak‘.
- Sağlık alanında bütçe kesintisi olmayacak? Ve 2015’e kadar NHS(ulusal sağlık sistemi) bütçesi düzenli olarak artacak; Ancak bu durum nerdeyse çökme durumunda olan sağlık sisteminin sorunlarını çözmekten çok uzak. Bu noktada ciddi yatırımlara ihtiyaç varken sadece bütçesinin korunması, sağlık sisteminin talebe cevap verebilmesi önünde büyük engel. Halihazırda pek çok hastane, ya tamamen kapanmakta ya da belli bölümleri hizmet dışı kalmakta.
- Emeklilik yaşı 2020’ye kadar 66’ya yükseltilecek: Daha önce hükümet olan İşçi Partisi’de aynı uygulamayı 6 yıl sonrasında gerçekleştirecekti.
- Tren ücretleri %3 artacak:
- Yüksek eğitim bütçesi %40 kesilecek: Bu kesinti üniversitelerin harç ücretlerini artmasını beraberinde getirecek. Her bir yüksek öğrenim öğrencisi yaklaşık 30 bin poundluk bir borçla mezun olacak. Kurs ücretleri üniversitelerin insiyatifine bırakılacak, bundan dolayı özellikle popüler kursların ücretlerinde ciddi bir artış beklenmekte.
- Hukuksal yardım: Hukukçulara göre; bu noktada yapılan yardımların kesilmesi pek çok kesimin hukusal konularda ki danışma ve savunma hakkının gaspı anlamına gelmekte.
- Yerel yönetim bütçeleri noktasında kesintiler: Bu alanda yapılacak kesintiler sonucunda, belediyeler tarafından sağlanan, halkın ihtiyaç duyduğu hizmetler, örneğin kütüphaneler, spor salonları, çevre düzenlemeleri, kesilecek.
Zaman içinde pekçok ayrıntısını daha iyi algılayacağımız bu kesintilere baktiğımızda, faturanın sistem tarafından tekrar yoksullara kesildiğini görmekteyiz. Bu günkü tahminlere göre %10’luk en yoksul kesim bu süreçten en etkilenecek kesim.
Bu kesintilerden en büyük darbeyi kadınların alacağıda belirgin noktalardan biri. Kadınların etkilenmesi 3 temel noktada sıralanabilinir; birincisi devlet sektöründe çalışanların %65’ni oluşturduklarından işden çıkarmalardan en çok etkilenen kesim olacak, ikincisi, kadınlar sosyal yardımlardan hamilelik, çocuk bakımı, yaşlı ve sakatların bakımı gibi sorumluluklardan kaynaklı en çok faydalanan kesimdi, bu alanda ki kısıtlamalar dolayısıyla kadınlar tarafından daha derinden hissedilecek ve üçüncü olarak bu noktada devlet destegi çekildiğinde tüm bu sorumluluklar toplumsal yapıda esasta kadınların omuzuna kaldığından, bu durumda kadınlar tekrar ev içine hapsedilmiş olacaklar.
Hükümet, bizleri bu kesintilerin zorunluluğu noktasında inandırmaya çalışsada, pek çok kesimin dile getirdiği gibi, sadece vergilenmede yapılacak bir değişiklikle, örneğin işverenlerden ve büyük şirketlerden alınması gereken verginin tahsil edilmesi durumunda, tüm bu açık ortadan kalkabilir.
Bu kesintiler noktasında toplumun tüm kesimlerinden tepkiler yükseliyor. Sendikalar kitlesel protesto gösterileri ve grevler ile hükümeti uyarırken, öğrenciler egitim hakları ve yüksek harçları protesto etmeye hazırlanıyorlar. Hükümet, kendisini toplu grevler noktasında tehdit eden sendiklara karşı, grev ve eylem haklarını kısıtlayacak yeni kanunlar çıkarmayıda planlıyor.
Yorumlar:
Eski İşçi Partili Maliye Bakanı Alistair Darling, The Financial Times’a demecinde, „Muhafazakarlar, zorunluluk aldı altında ideolojilerini dayatıyorlar“ diyerek pakete tepki gösterdi.
İşçi Partisi’nin gölge maliye bakanı Alan Johnson da „Koalisyon hükümetinin kendi hesapları, bütçe açığının kapanmasında en fazla katkıyı toplumun en yoksul kesimlerinin yapacağını gösteriyor“
The Guardian yazarı Seamus Milne ise, muhafazakar ve liberal demorkatların oluşturduğu koalisyon hükümetinin, bu kesintiler için halktan yetki almadıklarını savunarak „Bu bir tür siyasi darbe“ yorumunu yaptı.
The Daily Telegraph kesintilerin orta sınıfa darbe indireceğini belirtirken, „Kemerlerini bağla İngiltere“ manşetiyle çıkan The Independent ise sosyal yardımlarda yapılacak kesintilerin hükümetin adil olma iddiasına gölge düşürdüğünü savundu.
‘Ulusal Barınma Federasyonu’ adına yapılan açıklamada; düşük gelirlilerin zaten uzun listelerde yıllardır beklediklerini, yeni düzenlemeler sonucu evsizlerin sayısının artacağını dile getirdi.
Yeşiller Partisi lideri Caroline Lucas; ‘500 bin kişinin işsiz kalması, buna ek olarak 7 milyar pound sosyal yardım kesintisi, işsizlerin ve evsizlerin sayısında patlama yaşanacak.’
Kaynaklar:
http://www.hm-treasury.gov.uk/spend_sr2010_speech.htm
http://www.bbc.co.uk/blogs/ni/2010/10/axe_wednesday.html
http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-11569160
http://www.cpag.org.uk/press/2010/201010.htm
http://www.guardian.co.uk/uk/2010/jun/22/2010-budget-child-tax-credits-cut
http://www.bbc.co.uk/news/uk-11595441
