Gezegenler Arası Yolculuklar

Turizmin uzaya yapacağı ilk akın belki de Virgin Galactic şirketinin başlatacağı ticari uzay uçuşları olacak! Şiirket 2008 yılından başlayarak uzayın sınırına düzenli yolculuklar başlatmayı hedefliyor. 2010’dan önce yolcular bir roket yardımıyla yerden yaklaşık 100 km yükseğe taşınacak ve bir süre yerçekimsiz ortamı yaşamaları sağlanacak. 2025 yılında dünyanın alçak yörüngesinde belki beş-10 günlük tatiller mümkün olacak. Burada kurulacak bir otel, Uluslararası Uzay istasyonu’na benzeyecek. Belki de şişme bir yapı bu iş için daha uygun olabilir. Yine de NASA uzmanları önümüzde ki 20 yıl içinde yörüngede bir Hilton beklenemeyeceğini söylüyor.

Ay’a 2008 yılında bir keşif aracı gönderilecek, 2017’deyse insanlı bir uçuş bunu izleyecek. Bu görevlerin amacı insanın uzayda yapacağı en uzun yolculuk olan Mars’a yolculuğa hazırlanmak. NASA, dördüncü gezegenin haritasını çıkaracak robot araçları Mars’a göndermeyi planlıyor. Bu harita 2025’te yapılması hedeflenen insanlı Mars uçuşları için bir kılavuz olacak. Bu tarihten daha önce, 2011 yılındaysa Dünya dışında uçacak ilk araç olan Mars Flyer adlı uzay aracının fırlatılması hedefleniyor.

Yıldızlararası Sonda Tasarımı[1]: 2010 yılında NASA’nın Yıldızlararası Sınırlar Keşfi adını verdiği uzay sondası (IBEX) tasarımı ile, güneş sistemi’yle yıldızlararası uzayın sınırlarının haritasını çizilmesi hedeflenmektedir. Hatırlanacağı gibi, geçtiğimiz yıllarda dünya üzerinden geçen kuyruklu yıldızın yörüngesi belirlenerek bir kapsül gönderilmiş ve bu kapsüle kamera takılarak kapsülün kuyruklu yıldız ile çarpıştığı ana kadar canlı görüntüleri çekilmişti. Kyruklu yıldıza çarpan kapsülün, yıldızda aldığı parçalar incelenerek yıldızlarında ‚gizemi‘ çözülmesi için girişimler NASA tarafından başlatılmıştı.

Uzun Erimli Mercek[2]: Bütün uzay araştırmaları uzun yolculuklar gerektirmiyor. 2009 yılında bir Boeing 747 2,7 metre uzunluğunda ki kızılötesi bir teleskopu yörüngeye yerleştirecek. Stratosferik Astronomi Gözlemevi uzayda belli bazı organik moleküllerin izini arıyor.

Gelecek Durak Mars:

„Önce robotlar gitmişti, bunu astronotlar izledi ve yakında kaçınılmaz olarak turistler gidecek. Uzunca bir süreden sonra Ay’a yeniden dönüyoruz. Ama bu yalnızca bir adım. Bundan sonraki hedefiniz Mars.“ Bu sözler NASA yetkililerine ait. Geçtiğimiz yıl, ABD emperyalizminin başkanı faşist Bush, Mars’a insanlı bir uçuş yapılacağını açıklamıştı. Bu görevin 2025 yılına kadar gerçekleştirilmesi planlanıyor. Önümüzde ki beş yıl içinde Mars’a insansız uzay araçları gönderilmesine devam edilecek. Ay’a yapılması planlanan seferlerse tümüyle Mars görevinde gerekli olacak şeyler için. Hatta Mars’da daha ilerisi için bir basamak olabilir. Bütün bu görevler robot/insan çalışmalarına dayanıyor. Bu görevlerin yalnızca insan ya da yalnızca robot görevleri olması gerekmiyor; araştırmacılar „birlikte çalışmak çok daha verimli sonuçlar doğuacaktır“ diye düşünüyor. Düşünülen planlamaya göre, Önce yer araçları gezegen yüzeyinde ne olduğunu keşfedecek, sonra insanlar onların peşinden görevlerini sürdürecekler. Mars görevi sırasında karşılaşılacak en büyük sorunlardan birisi olarak görülen sorun ise, uzayda atmosferin korunmasından yoksun kalmak ve zararlı ışınlar! Bu nedenle de Uluslararası Uzay istasyonu’nda radyasyonun neden olduğu zararı en aza indirmek için çareler arandığı biliniyor.

İnsanlı bir uçuş görevinin başarılı olması için astronotların sağlığı ve güvenliği de önem taşıyan bir başka unsur. Görevi planlayanların olası sağlık sorunlarını ve olası tehlikeleri önceden düşünüp bunlara karşı önlem almaları gerekli. Sözgelimi, Mars’ın ince atmosferinden sızan kozmik ışınların astronotlarda görüş bozukluklarından kansere kadar birçok hastalığa neden olabileceği biliniyor.[3] Kaldı ki, aylarca sürmesi planlanan böyle bir görevde astronotların uzun süre yerçekimsiz ya da düşük çekimli ortamlarda yaşaması gerekiyor. Bu da onların bedenlerinde bir süre sonra kemik ve kas erimelerine

neden olacak. Aynı nedenden dolayı astronotlar Dünya’ya döndüklerinde normal yerçekiminden dolayı bedenlerinde uzun süre şiddetli ağrılar, kasılmalar duyacaklar. Mars’ın yüzeyinde hareket etmek de aslında çok kolay sayılmaz. Bugüne değin astronotların uzayda giydiği giysiler birçok değişiklikten geçti. Merkür görevlerinde kullanılan giysilerden bu yana elbise tasarımcıları astronotların güvenliğini ve rahatlığını düşünerek son derece gelişmiş uzay elbisesi modelleri tasarladılar. Ancak unutulmamalı ki, bu elbiseler ya Dünya yörüngesinde ki görevlerde ya da düşük kütle çekimli Ay üzerinde kullanıldılar. Bu giysilerin her biri astronotların taşıdığı yaşam destek birimleriyle birlikte yaklaşık 100 kg ağırlığında. Düşük çekimlerde sorun olmayan ağır giysiler, kütle çekimi neredeyse Dünya’nın ki kadar olan Mars’ta kullanılamayacaklar.

[1] Review, July/August 2004

[2] Fairley, P., „Hybrid’s Rising Sun“, Technology Review, April, 2004

[3] „America 2025“, Populer Mechanics, May 2005

Yararlanılan Başkaca Kaynaklar:

• – Mann, C., A „Remote Control For Your Life“, Technology
• – http://www.ibm.com/Search?v=11&lang=en&cc=us&q=smart+ Home
• – Türkçe yayınlanan BİLİM veTEKNİK dergisinin Temmuz 2005 sayısından faydalanılarak derlenmiştir.

1 Ocak 2008 / Cenevre